domingo, 26 de enero de 2025

Infamia


Autor:
Ledicia Costas

Páginas: 270

Tapa: Blanda

Editor: Xerais



Emma Cruz é consciente de que a súa relación con Mario é tóxica e de que nunca vai chegar a ningún lado. El está casado e ten unha familia e ela está cansa de que o idilio soamente dure breves períodos. Convencida de que debe rematar coa situación dunha vez por todas, decide poñer terra polo medio, así que, renuncia ao seu traballo como avogada e obtén unha praza como profesora de Dereito Penal nunha Universidade noutra localidade. Para comezar esta nova etapa da súa vida, trasládase a Merlo, un pequeno pobo galego próximo á cidade na que exercerá a súa nova profesión.

Ao día seguinte da súa chegada, celébrase no Centro Social do poboado un acto conmemorativo polo vinte e cinco aniversario da desaparición das irmás Sofía e Branca Giraud de catorce e seis anos respectivamente. As nenas desapareceran misteriosamente, sen deixar rastro, coma se un aciago día a terra tragáseas. Houbo investigacións e tamén algúns sospeitosos, pero coa certeza de que as pescudas foron infrutuosas o caso terminou pechándose.

No acto celebrado, Emma coñece a Sara, a nai das crias, unha muller rota pola dor e o desconsuelo que lle produciu a perda das súas fillas, que ten a certeza de que elas están mortas e que os seus asasinos campan ás súas anchas polo pobo. Unha vez terminado o evento, coversa con Lucas, un mozo cun ollo de vidro que sempre vai con Chloe, unha cadela de doberman. Un raparigo enigmático que parece gardar un terrible secreto que xera un el un gran peso que o abeira a manterse sempre en soidade.

Aos poucos Emma irá habituándose a Merlo, un lugar rodeado de montes no que a choiva é unha constante e a néboa parece que decidiu instalarse aí. Movida pola curiosidade decide investigar pola súa conta a estraña desaparición das irmás Giraud e así irá descubrindo que no pobo, todos os seus habitantes teñen algo que ocultar. Segredos antigos, ecos do pasado que fan que a vida para algúns sexa un eterno pesadelo e que outros vivan en alerta constante tratando de evitar que terribles verdades sexan reveladas.

Infamia é unha novela de tipo coral estruturada en 32 capítulos curtos na que o bo equilibro entre narración e diálogos dótaa de axilidade e ritmo. A historia segue un fío cronolóxico que nalgunhas partes rompese para deixar paso a lembranzas que nos van revelando aos poucos o que ocorreu con Sofía e Branca así como tamén os terribles episodios que marcaron as vidas de Salva e Noel.

Cun estilo moi coidado Ledicia Costas mergúllanos nunha atmosfera opresiva e angustiante na que os segredos van saíndo á luz aos poucos. Con cada crúa verdade que se desvela é moi fácil experimentar un profundo desasosego. Gústame moitísimo a pluma da autora, xa que cun estilo sutil e elegante descríbenos escenas sórdidas e crueis.

O título que elixiu Ledicia para esta obra non pode cadrar mellor, debido a que na novela iso é o que nos imos a atopar: Infamias, unha tras outra, cada unha delas deixando unha estala de dor, rabia, resentimento, soidade, indefensión ou tolemia. Unha historia estarrecedora que vira ao redor da maldade humana e na que vemos que os instintos máis perversos dalgúns se impoñen ás vidas de moitos inocentes, como na vida mesma.

Os personaxes da novela están moi ben perfilados a nivel psicolóxico, cada un ten algo que ocultar, un segredo terrible que lle persegue e atormenta. Todos eles personaxes complexos, sen maniqueísmos, ricos en matices e con máis sombras que luces, por momentos a algúns podemos odialos, pero conforme descubrimos feitos do pasado, podemos mesmo sentir compaixón polas súas vivencias.

Infamia foi un libro que gocei moitísimo, grazas ao estilo áxil de Ledicia e á súa capacidade de mergullarnos nunha novela que flúe cun ritmo trepidante que che engancha desde as primeiras páxinas. Ademais toca temas espiñentos, que por desgraza son bastante frecuentes na nosa sociedade e lévanos a expornos cuestións coma se é xusto que certos delitos prescriban ou se debe ser unha regra xeral que unha vítima termine converténdose en verdugo. Por outra banda, lévanos a pensar no baleiro que deixa alguén que desaparece misteriosamente e na dúbida eterna que sempre estará presente entre os seus achegados, preguntarse cada día que ocorreu con esta persoa, ten que ser algo moi próximo ao inferno.

Tamén nos leva a reflexionar acerca da maldade humana, da maneira na que algúns individuos poden facer tanto dano que terminan por destruír vidas. Condúcenos a ser conscientes da maneira na que os instintos perversos poden dominar a algúns seres que son calquera cousa menos humanos. É ademais unha crítica velada a aqueles que teñen a capacidade de enfrontar ao monstro pero antepoñen os seus intereses, do mesmo xeito que a unha sociedade que antes de ter problemas, prefire mirar cara a outro lado e continuar coas súas vidas, permitindo que as vítimas se afoguen nun berro silencioso.

Infamia é unha novela dura e crúa na que nos imos a atopar historias entrelazadas ao redor da trama principal, topámonos con personaxes marcados por episodios dolorosos, con vidas rotas e infancias destruídas. Ledicia levaranos da man por unha novela trepidante ata chegar a un final que para moitos é aberto, pero que eu considero que é o ideal, debido a que é un desenlace realista, como ocorre na vida mesma, na que os segredos terminan sen desvelarse e a angustia e a dor permanecen.

Para rematar só quero agradecer á Editorial Xerais o envío do exemplar, xa que grazas a eles esta excelente historia caeu nas miñas mans. Se che gustou a recensión e desexas ler o libro podes adquirilo aquí.


lunes, 20 de enero de 2025

La balada del Mistral


Autor:
Olivier Mak-Bouchard

Páginas: 342

Tapa: Blanda

Editor: Hoja de lata



“Por muy escondido que esté el fuego, el humo siempre acaba saliendo.”



Hoy vamos a emprender un viaje maravilloso a la Provenza Francesa, más concretamente a la zona donde se encuentra el Macizo del Luberón, el río Calavón y el Mont Ventroux. Esa región en la que precipicios rocosos y leyendas ancestrales conviven con sus habitantes, en donde algunos afirman que brujas y hechiceros continúan bailando la farandola en las noches de luna llena. En esas tierras sopla el Mistral, un viento impetuoso, que según la creencia popular se trata de un niño huérfano y caprichoso que da rienda suelta a sus antojos.

Allí vive, junto a su esposa Blanche, un hombre maduro con sueños arqueológicos frustrados que ahora trabaja en la rectoría de un colegio. Una mañana cualquiera, tras una noche de tormenta intempestiva, se acerca a su casa el vecino, el señor Sécaillat, un granjero jubilado y marido de Mireille, una mujer aquejada de alzheimer.

El señor Sécaillat le comenta a su vecino que la tempestad ha derrumbado parte del muro de su propiedad dejando al descubierto unas extrañas piezas de terracota. Animados por el hallazgo, los dos hombres deciden llevar a cabo una excavación arqueológica clandestina, en la que encontrarán muchos de esos trozos. Al unirlos quedarán sorprendidos de ver que se trata de unas extrañas trompetas.

Emocionados por el hallazgo continuarán con las excavaciones hasta dar con una misteriosa fuente que guarda un ancestral secreto acerca de su pasado y del agua que de ella emana. Todos los trabajos y los posteriores acontecimientos que se desencadenarán a partir del hallazgo son vistos con expectación y quizá con regocijo por los ojos de un gato blanco con las patitas negras cuyo nombre es El Húsar, leal amigo de ambos matrimonios.


Hacía mucho tiempo que por mis manos no pasaba un libro tan hermoso y entrañable; he decir simplemente que La Balada del Mistral es un libro magnífico, de esos que llegan para ocupar un lugar especial en tu estantería y en tu corazón. La pluma de Olivier Mak-Bouchard, que tiene el don de ser cautivadora y envolvente, te atrapa desde sus primeras páginas.

En el libro nos encontraremos con descripciones muy bien trabajadas, tan es así que, con la imaginación podemos trasladarnos a esos montes escarpados y esas bellas localidades. Descripciones tan bien elaboradas que casi es posible percibir el olor de los campos de lavanda y sentir que el Mistral nos acaricia la piel con su tacto impetuoso y rebelde.

En el inicio, Olivier consigue engancharnos con una novela de corte realista en la que podemos apreciar el costumbrismo de la de la vida cotidiana de los habitantes de la localidad para posteriormente llevarnos a sucesos en los que lo irreal y lo mágico desembocan en la fantasía onírica de uno de sus protagonistas. Episodios en los que los antiguos mitos cobran vida y se vuelven parte de la historia.

Intercaladas en la narración, el autor nos va dando a conocer algunas de las leyendas tradicionales de la zona de la Provenza, mismas que nos sorprenden por su belleza y sencillez. Estas, cobran vida a través de la narración, creando así un equilibrio entre lo real y lo fantástico que muy pocos autores son capaces de conseguir.

Es un libro que tiene una belleza exquisita, un canto a la vida y una oda a la tradición. Una novela que nos despierta profundos sentimientos, que nos lleva a experimentar la alegría, la tristeza, la preocupación o el alivio entre otras tantas emociones. Una obra que nos deja profundas reflexiones en cuanto al valor de la amistad y al amor verdadero entre dos personas, ese que es capaz de hacer cualquier cosa para ayudar al ser amado. También nos enseña la importancia de la conexión con la naturaleza y con nuestros orígenes, con nuestra tradición, con lo que forma parte de nuestra cultura y esencia como pueblo como son las leyendas y costumbres.

En definitiva, es un libro precioso que recomiendo a todo el mundo leer, porque estoy segura que os va dejar tan buen sabor de boca como me lo dejó a mí. Sin embargo, no es una historia para leer del tirón, es un libro que se tiene que disfrutar con cada palabra, con cada línea, con el pasar de las páginas. Una historia emotiva y conmovedora que no va a dejar indiferente a nadie. Por último, quiero agradecer a la editorial Hoja de Lata el envío del libro, ya que gracias a ellos, esta maravillosa novela llegó a mis manos.

Si tú también deseas adentrarte en esta maravillosa historia, puedes adquirirla pinchando aquí.

miércoles, 15 de enero de 2025

Ni rastro de humanidad


Autor:
A. G. Novak

Páginas: 402

Tapa: Blanda

Editor: Maniac



La pesadilla comenzó en el barrio madrileño de Tetuán con el macabro hallazgo de los cadáveres de siete jóvenes brutalmente mutilados y colocados representando un grotesco cuadro. Es la inspectora Magdalena Romero la encargada de esclarecer los hechos que rodean a este siniestro crimen. Sin embargo, no será el único caso que deba enfrentar, ya que los asesinos comienzan a multiplicarse desmedidamente y para ello contará con la inestimable ayuda del subinspector Antonio Bódalo.

Esta inusual situación no ocurre solamente en España; en Japón sucede algo similar. Por esta razón, el neurocientífico Kazuya Utagawa decide iniciar una investigación que trate de esclarecer los motivos que provocan que individuos comunes y corrientes se conviertan de repente en asesinos múltiples o seriales.

En muy poco tiempo la situación se agrava y lo que empezó como una epidemia local de asesinos termina convirtiéndose en una pandemia. Ante la alarmante crisis de violencia, Magda decide colaborar con el doctor para tratar de averiguar qué es lo que está provocando este inquietante aumento en los índices de criminalidad.

La violencia desmedida y el caos sembrado en las calles del país conseguirán que las fuerzas del orden se vean realmente sobrepasadas. Para Magda la situación comienza a tornarse incontrolable, los casos no hacen más que aumentar y por si esto fuera poco, necesita detener a Sara Alonso, una joven que fue víctima de una brutal agresión sexual y está decidida a tomar la justicia por mano propia. Al mismo tiempo, Eva y Begoña, dos inocentes universitarias, intentarán huir del caótico Madrid con sus escasos recursos. Todo parece indicar que en el mundo no queda ni rastro de humanidad.

La escritora A. G. Novak nos trae un thriller distópico en el que nos lleva de la mano a sumergirnos en un mundo invadido por el caos y la perversidad, un mundo en el que los instintos más salvajes y primitivos de algunos individuos salen a la luz de manera incontrolable llenando las calles de miedo, sangre y desesperación.


En Ni rastro de humanidad la autora nos envuelve en la atmósfera opresiva y agobiante que representaría un mundo sumido en el caos más absoluto. Gracias a su estilo ágil y ameno es muy fácil dejarnos llevar con la imaginación a calles atestadas de asesinos, poder sentir la desconfianza generalizada y el miedo a todo y a todos e incluso dejarnos contagiar por la histeria colectiva que se genera en medio del terror.

Estructurada en capítulos cortos, la novela avanza a un ritmo vertiginoso que en ningún momento decae, por el contrario la acción transcurre de manera trepidante hasta llegar a un final en el que la autora nos invita a pensar en la posibilidad de una segunda parte. Además, la narrativa se complementa con algunos códigos QR insertados en medio del libro con los cuales podemos acceder a relatos que complementan la historia.

Los personajes están bien trazados, cada uno siguiendo su correspondiente línea de acción. En primer lugar tenemos a Magda, una inspectora de policía valiente y decidida que, aunque llega a verse sobrepasada por la situación, decide seguir luchando para intentar que el mundo pueda parecerse a lo que una vez fue. Para poder seguir adelante cuenta con el apoyo incondicional de Antonio, un oficial con coraje y dispuesto a todo por ayudar a su jefa.

El doctor Kazuya es muy serio y taciturno, un hombre que arrastra un profundo sufrimiento a la vez que un profesional comprometido por encontrar la causa que da origen a la epidemia de asesinos. Por otro lado tenemos a Sara, sin lugar a dudas el personaje más complejo de todos. Una mujer cuya vida sencilla se vio trastocada por un traumático evento. La brutal agresión de la que fue víctima la hizo sumergirse en una profunda oscuridad que la lleva a buscar venganza y a cambiar radicalmente.

Bajo la trama subyace una crítica a la violencia que existe en nuestra sociedad y a la aparente indiferencia de la gente que parece mirar hacia otro lado para no enfrentar la triste mirada de las víctimas o una realidad que muchas veces es capaz de estremecer y sobrecoger. Además, con el personaje de Sara, A. G. Novak nos deja la reflexión en torno a la fina línea que separa la justicia de la venganza y lo fácil que puede ser traspasarla.

Ni rastro de violencia es un thriller fascinante que en todo momento te mantiene en vilo y en cuya historia nos vamos a encontrar algunas escenas un tanto sangrientas. En la trama elementos como el odio, el crimen y la venganza conviven con la esperanza en medio del caos absoluto. Es una historia ideal para todos aquellos amantes del thriller, de las distopías y del suspense, así como para aquellos que busquen una buena historia diferente y original.

Si he conseguido llamar tu atención y tienes ganas de un buen thriller, uno que no te vaya a dejar indiferente, entonces solamente pincha aquí.

viernes, 10 de enero de 2025

Un animal chamado néboa


Autor:
Ledicia Costas

Páginas: 205

Tapa: Blanda

Editor: Xerais


A viguesa Ledicia Costas, coñecida polas súas obras infantís e xuvenís, moitas delas premiadas, fai a súa primeira incursión na literatura para adultos co a obra Un Animal Chamado Néboa. Estamos ante un libro conformado por seis relatos ambientados na Segunda Guerra Mundial, dos que a súa autora dinos que “en ningún caso pretenden ser unha crónica de guerra. Mais, en certa maneira, o libro si foi concibido como unha crónica sobre a condición humana en situación límite”.

En canto abrímolo, atopámonos con historias crúas e descarnadas, ambientadas nunha época que en ocasións, como a néboa, desdebuxase no tempo. A través destes relatos, Ledicia lévanos da man cara ao abismo insondable da perversidade, esa profundidade onde é posible coñecer o máis abxecto que algúns seres poden albergar no seu interior e prodúcenos un estarrecemento difícil de explicar.

Comezamos o noso percorrido en Leningrado, cando os alemáns cercaron aquela cidade. A través da visión de dúas mulleres coñecemos como foi ese terrible e vergoñoso episodio. Con elas podemos sentir o sufrimento e o medo atroz, temer á morte, pero tamén á vida, imaxinar a fame, case coma se a sentísemos nas nosas carnes e descubrir que a barbarie e os instintos máis primitivos nalgúns seres, soamente necesitan un detoante para saír á superficie.

Deixamos Leningrado para nos embarcar cara A Derradeira Misión do buque USS Indianapolis, destinado a unha terrible tarefa secreta: transportar os compoñentes cos que se faría a arma máis mortífera desenvolvida polo home: a bomba atómica. A misión levouse a cabo con éxito, con todo, pouco despois o navío foi atacado e a súa tripulación condenada a vivir o terror máis arrepiante.

Ás veces cremos que temos o control da nosa existencia e non pensamos que “ao destino gústalle confabular. Xogar aos dados coas nosas vidas” e isto déixanolo craro un Retrato do Sol Nacente, ao xurdir o recordo daqueles fatídicos días nos que Little Boy e Fat Man deixaron sobre Hiroshima e Nagasaki o seu terrible ronsel de destrución. Días nos que o sol se ocultou e aqueles que sobreviviron soamente fixérono para entrar na antesala do inferno.

En Italia tampouco se vivían bos tempos, Ledicia lévanos a escoitar A canción de Vila Triste, unha dolorosa melodía cuxas notas transmiten os ecos sanguentos da traxedia. Un cantar que rememora a persecución levada a cabo contra os partisanos por parte dos fascistas. Un deles, Pietro Koch, un sádico que se regodeaba no sufrimento alleo.

Pero se falamos de seres abxectos e perversos, unha gran cantidade deles atopábanse nos terribles campos de concentración alemáns. No relato Un Animal chamado Néboa visitaremos Ravensbrück e Mauthausen e seremos testemuñas de como Martha viuse obrigada a transitar polo inferno durante a súa estancia neste mundo.

Para finalizar, Ledicia recréanos con mestría Tres Xuízos para Tres Nazis, un relato difícil de asimilar, non pola pena que lles impuxeron, senón polas vítimas. Porque podemos sentarnos a pensar nelas e sentir que foi moi pouco o castigo para tanto dor, porque “existen danos irreparables, feridas que nunca cicatrizan porque son tan profundas como a dimensión do recordo, e os puntos de sutura rebentan a cada pouco”.

Un Animal chamado Néboa é sen dúbida unha obra que nos sobrecoxe e nos entristece, que nos indigna e á vez emociónanos, un libro que consegue que moitos sentimentos afloren. A través de seis relatos escritos con gran mestría e un estilo áxil e envolvente, Ledicia entréganos un retrato descarnado da barbarie e a perversidade. Móstranos os límites da resistencia que poden alcanzar algunhas persoas, pero tamén nos advirte que os monstros se existen e que non debemos permitir que os seus rostros se desdebuxen na néboa do tempo e do esquecemento.

É un libro que nos deixa moitas reflexións e ensínanos a valorar o afortunados que somos, pero tamén nos motiva a sentir compaixón por todas as almas que viviron aquel horror. En definitiva un libro moi recomendable para quen estea interesado nesta escura época da humanidade. É o primeiro libro que leo de Ledicia e encantoume, aínda que son relatos moi duros, considero que merecen a pena ser lidos.

Si desexas ler o libro, podelo atopar aquí.




lunes, 6 de enero de 2025

Reina de Sangre


Autor:
Javier Más

Páginas: 310

Tapa: Blanda

Editor: Almuzara


"Quien no te respeta, quien no te valora, quien no te trata de igual a igual no merece tu amor"


La segunda mitad del siglo XIV fue una época convulsa para el reino de Castilla. En la región terribles guerras se libraron, sumiendo a la población en el miedo, la pobreza y el caos. Uno de estos enfrentamientos lo libraba Enrique de Trastámara (quien pasaría a la historia como Enrique II) contra su hermanastro Pedro I “El Cruel”. El objetivo de esta pugna era la consecución del trono del que ambos contendientes afirmaban ser legítimos herederos.

Es en este contexto donde la figura de Doña Juana Manuel de Villena resplandece para ensalzarse como una de las grandes mujeres de la historia de España. Fue la hija del Infante de Castilla Don Juan Manuel, autor del célebre libro El Conde Lucanor. Al estar casada con Enrique, ostentaba el título de reina consorte, pero era mucho más que eso, ella era la persona en quien más confiaba su marido.

Mientras Enrique luchaba en diversos frentes o marchaba al extranjero para solicitar la ayuda de otros monarcas, Juana era quien llevaba las riendas del gobierno. Además de sus funciones como regente, se dedicó activamente a forjar importantes alianzas, una de ellas con la familia Luna cuyos miembros ocupaban cargos importantes en la nobleza y el clero. Como mujer de armas tomar que era, en caso de necesidad no dudaba en vestir una armadura, empuñar una espada y ponerse al frente de su ejército y demostrar sus dotes estrategas en batallas como la de Toledo.

Fue el asesinato de su doncella Jimena uno de los episodios que impactó notablemente en la vida de la reina. Buscando esclarecer el caso y hallar al asesino, solicitó la inestimable ayuda de su amiga Sor Lucía de Ribera, una monja clarisa adiestrada por soldados para llevar a cabo importantes labores de investigación.

Mientras ocurrían todos estos episodios, el príncipe Juan, hijo de los reyes, fue bendecido con el Santo Grial reliquia que era custodiada en el Monasterio de San Juan de la Peña por la Orden de Caballeros Hospitalarios, sucesores de los Templarios. El Bendito Cáliz utilizado por Nuestro Señor Jesucristo despertó la curiosidad de Doña Juana, que encargó a Sor Lucía que investigase todo al respecto.


En Reina de Sangre, Javier Más nos ofrece un panorama acerca de la situación de Castilla a mediados del siglo XIV y nos aproxima a la vida de una fascinante mujer que para muchos resulta desconocida. Conforme avanzamos en la lectura de la novela podemos darnos cuenta de la extensa  labor de documentación que el autor ha llevado a cabo.

Valiéndose de un estilo fluido, Javier nos recrea de manera exquisita el panorama de la época, las luchas por el poder y las alianzas estratégicas. Las descripciones aunque son breves nos ayudan a viajar con la imaginación a las ciudades, castillos, cortes y campos de batalla de aquel tiempo.

El relato está estructurado en capítulos cortos en el que cada uno va precedido por la fecha, el lugar y momento del día en el que se desarrollan los acontecimientos. Además, aporta un novedoso recurso literario que es la entrevista, en el que es Mencía, doncella de la reina, quien a manera de monólogo nos va dando a conocer detalles de la personalidad de su señora a la vez que de sí misma. Con desparpajo nos revela sus anhelos, inquietudes, miedos e incluso intimidades, como la vez que habló acerca del llamado “sexo interfemoral”, tan prohibido por la iglesia de su tiempo.

La novela gira en torno a Juana Manuel de Villena, una mujer valiente y determinada capaz de llevar el gobierno de su reino y de establecer alianzas estratégicas consiguiendo así importantes apoyos y amistades. Una guerrera implacable que no teme ponerse al frente de sus tropas con tal de recuperar el trono que consideraba legítimo y afianzar la corona que un día ostentará su hijo. Su fuerte personalidad la hace merecedora del respeto de amigos y enemigos y la ayudará en los momentos en los que debe tomar decisiones importantes y en ocasiones brutales. Una mujer que desafía los cánones vigentes en aquella época.

Sor Lucía es también una mujer valerosa y decidida que se sirve de su sagacidad para llevar a cabo cualquier investigación. Valiéndose de la religiosa y sus pesquisas para dar con el asesino, Javier introduce un toque de novela negra en medio de este relato histórico. Junto a Mencía, es también un personaje potente y muy bien construido.

La lectura de esta novela resulta muy entretenida a la vez que interesante, ya que nos acerca un poco a la vida de Juana Manuel de Villena, conocida por muy pocos, y es también una manera de concederle su merecido lugar en la historia de nuestro país, ya que fue ella quien entronizó a los Trastámara y sentó las bases de lo que en un futuro sería España.

Una lectura que además de proporcionarnos agradables momentos de lectura, nos lleva a la reflexión acerca del papel de la mujer en aquella época y de la manera en la que muchas desafiaron los patrones establecidos demostrando así su valía y contribuyendo a forjar el destino de un país. Una novela que sin lugar a dudas hará las delicias de los amantes del género y una buena opción para quienes deseen empezara a leer novela histórica. También muy recomendable para todos aquellos que deseen una historia entretenida de lectura ágil y estilo fluido.

"Nunca hay victoria mientras no haya paz"

Si deseas leer el libro, puedes adquirirlo solamente pinchando aquí.

Mi hermana, mi reina

Autor: Wendy J. Dunn Páginas: 510 Tapa: Blanda Editor: Libros de seda "Hay muchas cosas que desconocemos. Mientras vivimos, lo hacem...